Νεότερα ερευνητικά δεδομένα επιβεβαιώνουν τον πολλαπλό ευεργετικό ρόλο του καφέ στην υγεία.

Παγκοσμίως, ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου ΙΙ (ΣΔΙΙ) είναι ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας που συνδέεται με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα, γεγονός που αυξάνει το ενδιαφέρον για την δημιουργία στρατηγικών που βασίζονται στη διατροφή για την πρόληψη της ανάπτυξής του.

Σύμφωνα με την μετα-ανάλυση των 30 μεγαλύτερων πρόσφατων μελετών, που διεξήχθη σε δείγμα 1.185.210 υγιών συμμετεχόντων και 53.018 περιστατικών ΣΔΙΙ, προέκυψαν σημαντικά ευρήματα σχετικά με την επίδραση του καφέ στην πρόληψη του Σακχαρώδους Διαβήτη Τύπου ΙΙ.

Συγκεκριμένα:

• Οι ευεργετικές ενώσεις του καφέ είναι: καφεΐνη, αντιοξειδωτικά, μαγνήσιο, κάλιο, νιασίνη και λιπίδια.
• Η μέτρια κατανάλωση καφέ καθημερινά (2-3 κούπες) μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ΣΔΙΙ κατά 30%.
• Το χλωρογενικό οξύ (αντιοξειδωτικό) στον καφέ μπορεί να έχει πρεβιοτική δράση, βελτιώνοντας την υγεία του εντέρου.
• Ο καφές με καφεΐνη μπορεί να αυξήσει τη θερμογένεση, η οποία έχει θετική δράση στο μεταβολισμό και στην ενεργειακή δαπάνη, γεγονός που οδηγεί σε απώλεια βάρους και χαμηλότερο κίνδυνο ΣΔΙΙ.

Ειδικότερα, η καθημερινή κατανάλωση συνδέθηκε με:

1) Μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης ΣΔΙΙ

Πρόσφατη μελέτη σε 3 μεγάλες ομάδες ανδρών και γυναικών στις Ηνωμένες Πολιτείες διερεύνησε πώς η 4ετης αλλαγή στην κατανάλωση καφέ επηρέασε τον κίνδυνο εμφάνισης περιστατικών ΣΔΙΙ.

Σε αυτή τη νέα μελέτη με αριθμό συμμετεχόντων περισσότερα από 1.6 εκατομμύρια άτομα, τα οποία είχαν ετήσια παρακολούθηση, ο Bhupathiraju και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι η αύξηση της πρόσληψης καφέ σε ποσότητα μεγαλύτερη της μίας κούπας/ημέρα μείωσε τον κίνδυνο ΣΔΙΙ κατά 11%, ενώ οι συμμετέχοντες που έπιναν λιγότερο από 1 καφέ ημερησίως είχαν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης ΣΔΙΙ.

2) Βελτίωση νεφρικής λειτουργίας

Πειραματικά, επιδημιολογικά και κλινικά δεδομένα από μελέτες δείχνουν ότι είναι πιθανόν η υψηλή πρόσληψη καφέ να έχει ευεργετικά αποτελέσματα κατά των νεφρικών διαταραχών, που συχνά προκαλούνται από το ΣΔΙΙ.

3) Βελτίωση μεταβολισμού

Υποστηρίζεται ότι η κατανάλωση καφέ διεγείρει τη θερμογένεση και έτσι προκαλεί απώλεια βάρους και μειώνει τον κίνδυνο του ΣΔΙΙ.

Εκτιμάται ότι η ημερήσια πρόσληψη καφέ (6 κούπες/ημέρα) αυξάνει την κατανάλωση ενέργειας κατά περίπου 100kcal/ημέρα, γεγονός που μπορεί σαφώς να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης υπερβολικού βάρους και παχυσαρκίας.

Σε μια πρόσφατη διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη, διασταυρούμενη μελέτη παρέμβασης σε 84 συμμετέχοντες, η κατανάλωση καφέ με καφεΐνη συσχετίστηκε με μείωση του σωματικού λίπους καθόλη τη διάρκεια της μελέτης.

4) Αντιοξειδωτική προστασία

Το οξειδωτικό στρες συνεπάγεται αυξημένη παραγωγή ελευθέρων ριζών που έχουν θεμελιώδη ρόλο στην εμφάνιση των καρδιαγγειακών, μεταβολικών και νεφρικών διαταραχών.

Ο καφές περιέχει αρκετά αντιοξειδωτικά (CGA, λιγνάνη, φλαβονοειδή, καφεϊκό οξύ και μελανοϊδίνες), των οποίων η χρόνια πρόσληψη μπορεί να μειώσει το οξειδωτικό στρες στις πειραματικές μελέτες σε ζώα και στους ανθρώπους.

5) Αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες

Ένα αυξανόμενο σύνολο στοιχείων υποδηλώνει ότι η χρόνια φλεγμονή έχει σημαντικό ρόλο στις καρδιαγγειακές και μεταβολικές διαταραχές (π.χ., παχυσαρκία, μεταβολικό σύνδρομο και ΣΔΙΙ).

Αρκετά διαφορετικά συστατικά στον καφέ έχουν περιγραφεί ότι έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες (π.χ. καφεΐνη, CGA, καφεστόλη, τριγωνελλίνη, καφεϊκό οξύ και φερουλικό οξύ).

Πειραματικές, επιδημιολογικές και κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η τακτική κατανάλωση καφέ μπορεί να μειώσει τα επίπεδα των προφλεγμονωδών βιολογικών δεικτών, σε υγιή και άτομα με ΣΔΙΙ.

Συμπερασματικά

Συνολικά, η συνήθης κατανάλωση καφέ μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης ΣΔ ΙΙ περίπου 30%.

Αυτό μπορεί να οφείλεται στη συνδυαστική δράση της καφεΐνης με τα αντιοξειδωτικά του καφέ, γεγονός που μπορεί να εμποδίσει την αύξηση του υπερβολικού σωματικού βάρους, της παχυσαρκίας και να μειώσει τον κίνδυνο ΣΔ ΙΙ και σχετιζόμενων νεφρικών και καρδιαγγειακών επιπλοκών.

Μελλοντικές μακροπρόθεσμες, κλινικές, τυχαιοποιημένες δοκιμές παρέμβασης απαιτούνται για την περαιτέρω διερεύνηση της ευεργετικής δράσης του καφέ σε άτομα με ΣΔ ΙΙ ή εκείνων με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της συγκεκριμένης νόσου.

Κλεοπάτρα Κετσελίδη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Μέλος της Ομάδας Logodiatrofis.gr

ΠΗΓΕΣ:

Mattias Carlström & Susanna C. Larsson. Coffee consumption and reduced risk of developing type 2 diabetes: a systematic review with meta-analysis. Nutrition Reviews (2018); DOI: 10.1093/nutrit/nuy014